Autonomia w pracy daje satysfakcję?
Samodzielność to jedna z najbardziej pożądanych cech u pracownika. Pracodawcy oczekują od swoich podwładnych profesjonalizmu i dojrzałości. Stąd umiejętność samodzielnego wykonywania zadań jest zdecydowaną zaletą. Z drugiej strony sposób organizacji pracy w firmie może hamować wszelkie przejawy kreatywności i innowacyjności.
Od pracowników oczekuje się wówczas działania zgodnie z wyznaczonymi procedurami i schematami. Czy pracujący Polacy są zadowoleni z autonomii w miejscu zatrudnienia?
Odpowiedzi na to pytanie dostarczają wyniki I Ogólnopolskiego Badania Satysfakcji z Pracy, przeprowadzonego przez firmę Sedlak
& Sedlak w marcu 2011 roku. Z badania wynika, że ponad połowa Polaków (54%) odczuwa satysfakcję z poziomu autonomii w miejscu zatrudnienia. Niezadowolonych z tego powodu jest zaledwie 18% badanych.
Wykres 1. Poziom zadowolenia z autonomii w miejscu pracy (% respondentów)
Opracowanie Sedlak & Sedlak
Jakie kryteria wpływają na satysfakcję z poziomu samodzielności w pracy? Badani najczęściej argumentują, że w pracy mają możliwość przekazywania swoich pomysłów bezpośredniemu przełożonemu (74%). Z kolei 63% pracujących przyznaje, że posiada dużą swobodę w sposobie wykonywania powierzonych zadań. Ponad połowa ankietowanych mówi, że z biegiem czasu otrzymuje coraz większy zakres samodzielności. Podobny odsetek potwierdza fakt, że ma możliwość proponowania własnych rozwiązań w firmie, a także podejmowania samodzielnych decyzji.
Wykres 2. Kryteria decydujące o zadowoleniu
z autonomii w miejscu pracy (% respondentów)
Opracowanie Sedlak & Sedlak
Wyniki badania dostarczają ciekawych wniosków na temat tego, kto z samodzielności w pracy jest zadowolony, a kto z tego powodu narzeka. Okazuje się, że autonomią na stanowisku częściej cieszą się mężczyźni (58%) niż kobiety (51%). Największą satysfakcję z samodzielności w miejscu zatrudnienia odczuwają również osoby legitymujące się dyplomem wyższej uczelni. Najlepiej oceniają ją ci, którzy ukończyli studia techniczne. Najsłabiej wskaźnik prezentuje się wśród absolwentów kierunków medycznych i pedagogicznych.
Staż pracy nie wpływa na poczucie satysfakcji z poziomu samodzielności w pracy. Wyniki badania potwierdzają natomiast tezę, że poziom zadowolenia jest uzależniony od zajmowanego stanowiska. O ile z autonomii zadowolonych jest 36% pracowników szeregowych, to w przypadku członków zarządu – osób zajmujących najwyższe szczeble w organizacji – wskaźnik ten rośnie do 88%. Im wyższe stanowisko w firmie, tym więcej zarabiamy. Dlatego satysfakcja z samodzielności w pracy jest również mocno związana z wysokością osiąganych dochodów.
Wykres 3. Osoby zadowolone z autonomii w miejscu pracy (% respondentów)
w zależności od wysokości wynagrodzenia (PLN)
Opracowanie Sedlak & Sedlak
Samodzielność w dużej mierze zależy od tego, w jakiej firmie pracujemy. Najmniej powodów do narzekań mają oczywiście osoby prowadzące własną działalność gospodarczą. Samodzielne podejmowanie decyzji i swobodę w wykonywaniu zadań docenia 78% badanych. Zadowolenie z tego powodu odczuwa również ponad połowa pracowników organizacji pozarządowych oraz firm prywatnych. W tych ostatnich zdecydowanie lepszą ocenę wystawiają osoby pracujące w firmach z przewagą kapitału zagranicznego.
Wykres 4. Zadowolenie z autonomii w miejscu pracy
w zależności od rodzaju miejsca pracy (% respondentów)
Opracowanie Sedlak & Sedlak
Praca w mniejszych firmach jest z reguły bardziej różnorodna, ale także obciążona większą ilością zadań. Niemniej jednak duży zakres obowiązków pozwala na większą kreatywność, a tym samym daje szersze możliwości wdrażania własnych pomysłów. Według naszego badania największe zadowolenie z poczucia samodzielności w pracy deklarują osoby pracujące w mikro-firmach. W takich podmiotach, zatrudniających nie więcej niż 9 osób satysfakcja sięga 67%. Obserwuje się, że w firmach zatrudniających od 10 do 49 pracowników zadowolenie z autonomii w miejscu pracy odczuwa już tylko 58% badanych. W jeszcze większych podmiotach wartość wskaźnika topnieje nawet do 50%.
Wykres 5. Zadowolenie z autonomii w miejscu pracy
w zależności od liczby zatrudnionych w firmie (% respondentów)
Opracowanie Sedlak & Sedlak
Podsumowując, należy podkreślić, że ponad połowa pracujących Polaków jest zadowolona z autonomii na swoim stanowisku. Z większej samodzielności cieszą się głównie mężczyźni i osoby z wykształceniem wyższym technicznym. O poziomie zadowolenia decyduje również zajmowane stanowisko. Im wyższy szczebel w hierarchii, tym satysfakcja z autonomii w pracy jest większa. Najbardziej pozytywnie na ten temat wypowiadają się ci, którzy pracują w małych podmiotach. Większym poziomem zadowolenia z samodzielności w miejscu pracy odznaczają się także osoby prowadzące własną działalność gospodarczą oraz zatrudnione w organizacjach pozarządowych i firmach prywatnych.
INFORMACJE O BADANIU
I Ogólnopolskie Badanie Satysfakcji z Pracy przeprowadziliśmy w marcu 2011 roku. Ankietę on-line wypełniło łącznie 4 690 osób, z czego 56% stanowiły kobiety. 78% badanych legitymowało się wykształceniem wyższym oraz nie przekroczyło 40. roku życia. Internauci mieli za zadanie ustosunkować się do twierdzeń dotyczących wykonywanej przez nich pracy. W przypadku każdego z nich do wyboru możliwa była tylko jedna spośród pięciu odpowiedzi: zupełnie się nie zgadzam, raczej się nie zgadzam, trudno powiedzieć, raczej się zgadzam, zdecydowanie się zgadzam. Na ogólną satysfakcję z pracy wpłynęły wyniki uzyskane w siedmiu kategoriach: ocena kompetencji przełożonych, satysfakcja z wynagrodzenia, ocena wizerunku pracodawcy, poczucie samodzielności w pracy, poczucie więzi z firmą, ocena sposobu organizacji pracy, ocena relacji ze współpracownikami.
Krzysztof Belczyk
Powrót do listy artykułów